Xin chào các bạn, lại là Fito đây. Hôm nay chúng ta sẻ thảo luận một chút về tư duy đầu tư chứng khoán. Một đề tài mà bản thân mình khá là quan tâm và mình nghĩ các bạn cũng thế. Trong bài viết này Fito muốn chia sẻ tư duy của bản thân mình trong lĩnh vực này, mình cũng không biết rằng nó thật sự là đúng đắn hay không. Hy vọng các bạn có thể góp ý kiến và cùng nhau để lại những bình luận về đề tài này.
Fito tham gia thị trường chứng khoán vào năm 2020. Đây cũng là một khoản thời gian thị trường chứng khoán Việt Nam rất sôi nổi. Bởi một phần là vì đại dịch covid-19 nên rất nhiều cá nhân mất việc làm và tìm kiếm những cơ hội khác trên thị trường để tạo ra thu nhập. Đây cũng là cái thời điểm mà từ những đứa trẻ như mình đến những cô bán nước, bán bánh mì,… đều có thể trở thành trader.
Có thể nói thời gian này mình giành hầu hết cho chứng khoán. Ăn nằm với nó và trải qua rất rất nhiều biến cố. Nó giúp mình nhìn nhận và thay đổi cách tư duy đầu tư rất nhiều.
Mục lục tóm tắt
Mình đầu tư chứng khoán trước đây như thế nào?
Thật sự là mình đã tìm hiểu về thị trường chứng khoán từ đầu năm 3 đại học. Nhưng thật sự lúc đó chỉ đọc sách, quan sát và nhìn nhận thị trường. Nhưng chưa có một chút gì thực tiễn hết cả. Mãi đến cuối năm 2020, khi mà đại dịch Covid 19, mình về quê và các công tác tổ chức học đều online 100%. Thì chính lúc này mình cũng có một số vốn nhỏ, muốn kiếm một chút tiền cà phê,… Nên đã mở tài khoản và tham gia vào thị trường.
Trong lúc này mình đầu tư khá tiền khá nhiều và sách phân tích chứng khoán. Mình vừa tham gia cũng như vừa học hỏi, nói một cách nôn na và có ăn có học. Và mình luôn có những quy tắc riêng trong việc chốt lời và cắt lỗ. Nên trong thời gian đầu mình cũng kiếm được khá khá trên thị trường với nguồn vốn nhỏ. Đúng là với tiêu chí kiếm tiền uống cà phê ha ha ha ha.
Giai đoạn này thị trường cực kỳ phấn khởi. Rất nhiều người kiếm được tiền và kể cả mình, và chính lúc này lòng tham trong con người Fito bắt đầu trỗi dậy. Và mình lại càng tự tin vì kiếm được tiền trên thị trường. Do đó những nguyên tắc lúc đầu của mình nó không còn theo bài vở nữa. Đặc biệt là mình lướt sóng rất nhiều, và tham gia vào các hội nhóm. Điều này làm cho bản thân, tâm lý đầu tư của mình bị ảnh hưởng và bị cuốn theo số đông. Và rồi cái gì đến cũng đến…
Tâm lý “Chiến Thắng”, Mơ Mộng “Giàu Nhanh”
Khi mà tâm lý chiến thắng của Fito lên đỉnh điểm. Thì cũng chính là lúc mà bản thân thật sự liều lĩnh và nghĩ rằng kiếm tiền “RẤT DỄ”. Thì lúc này mình không còn dùng số tiền nhỏ của mình trên thị trường nữa. Mà mình bắt đầu kêu những đứa bạn thân gửi tiền cho mình đầu tư. Với lời nói là “Nếu lời thì thì chia 5:5, lỗ thì mình sẽ chịu hết”.
Tại vì bản thân mình cũng có một sự tín nhiệm với bạn bè trước giờ. Tụi nó cũng biết rằng gia cảnh nhà mình, và cũng muốn kiếm thêm một ít tiền để uống cà phê. Thì lúc đó mình cầm một tài khoản chứng khoán khá nhiều tiền, có thể nói đó là số tiền nhiều nhất mà mình từng sở hữu. Và đây cũng là một trong những sai lầm lớn nhất của mình trên thị trường chứng khoán.
Bên cạnh đó mình lại bị ảnh hưởng rất nhiều từ tâm lý đám đông. Lướt quá và mua cổ phiếu quá nhiều dẫn đến việc không còn tìm hiểu các mã chứng khoán mà mình sẽ tham gia. Chỉ cần biết 3 chữ thôi, là “Mua” không nói nhiều. Đó cũng biến mình thành “Con Bạc” chứ không còn là một nhà đầu tư chính thống nữa rồi,…
Những giấc ngủ “mệt mỏi”
Khi đã cuốn vào trong vòng xoáy của thị trường chứng khoán. Thật sự rất khó để mà có thể cách lý ra được. Đặc biệt là vào các thời điểm biến động mạnh. Những chỉ số thị trường bắt đầu tuột dốc không phanh và các mã chứng khoán chỉ có hai màu đỏ và mà lam. Những con số màu xanh đổi thành màu đỏ, lúc này mới biết cảm giác của một giấc ngủ ngon là như thế nào,…
Suy nghĩ bắt đầu nhiều hơn, ám ảnh về các con số nhiều hơn. Không thể làm được việc gì ngoài cầm điện thoại và xem “màu” của thị trường. Tài khoản thì lỗ, công việc thường nhật thì không có vì còn là sinh viên. Học tập cũng ảnh hưởng, lúc này mới biết cảm giác đáng sợ của thị trường. Lúc đầu tưởng tâm lý mình vững nhưng thực chất vào “việc” mới hiểu được. Hơn hết là mình đang cầm tiền của người “khác”,… Chỉ có hy vọng hy vọng rằng thị trường sẽ phục hồi,…
Nhưng không, thị trường sẽ đào thải những “con bạc”. Nó sẽ làm cho bạn hiểu được tiền không thật sự dễ kiếm… Và cảm giác thua lỗ, thất bại khiến bản thân mình không còn chút năng lượng hàng ngày nào trong khoảng thời gian đen tối đó.
Cắt lỗ hết tất cả, trả tiền cho bạn và tìm kiếm lại nguồn năng lượng sống
Lúc này tâm lý của mình đã quá hỗn độn rồi. Thật sự là quá áp lực và không thể làm được việc khác mà chỉ cấm đầu vào bảng điểm thị trường. Thì nó kéo dài đâu đó hơn 1 tháng. Bản thân Fito cảm thấy không ổn nữa rồi, lúc này phải bắt buộc thoát ra thôi.
Thì cũng may mắn thời gian đó, thị trường phục hồi một ít, và hầu như mình không có sử dụng “Margin” trong cả hành trình chơi chứng khoán. Nên khi tài khoản của mình về cái mức đủ trả nợ cho bạn bè thì mình cắt lỗ luôn. Có nghĩa là mình chấp nhận mất hết số tiền từ trước đến giờ của bản thân mình. Thật sự sau khi cắt lỗ xong, tiền và trả lại hết số tiền mà bạn bè gửi cho mình. Thì mình thật sự cảm giác thoải mái và tìm kiếm lại được nguồn năng lượng sống vốn có của mình. Tuy thật sự lúc đó là mình không còn gì luôn, xin tiền ba mẹ để ăn tết. Rồi qua năm 2023 vào Hồ Chí Minh bắt đầu lại thôi.
Cũng chính giai đoạn này mình rút ra rất nhiều bài học trên thị trường chứng khoán. Mình đã không “control” tâm lý bản thân và cũng như tránh xa các tâm lý thị trường. Nhưng nghĩ lại cũng may mắn, khi đủ bản lĩnh lúc đó “buông” và làm lại.
Những bài học rút ra
- Không nên sử dụng tiền của người khác: Đây là bài học lớn nhất mà Fito cảm nhận được. Vì khi lấy tiền của ngươi khác đầu tư, bạn phải có trách nhiệm với họ. Đặc biệt sẽ không thông trong các quyết định quan trọng. Tiền của bạn cũng sẽ dễ dàng kiểm soát hơn, hơn hết Fito là nhà đầu tư cá nhân. Không phải là chuyên gia, nên đừng để vừa mất tiền, mất chữ tín và mất cả bạn.
- Không nên đầu tư khi không có việc làm: Lúc này Fito nhận ra rằng, vì mình đã quăng hết số tiền của mình vào thị trường chứng khoán. Bản thân lại chưa có công việc, nên tất cả tiền sử dụng phải phụ thuộc vào tiền trên thị trường. Do đó khi lỗ, rất khó để có thể bán và cũng như ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý đầu tư. Do đó để thoải mái và thông suốt khi đầu tư, thì nên có một công việc giúp bạn trang trải chi phí sinh hoạt hàng ngày.
- Nên độc lập đầu tư: Lời khuyên nếu bạn đầu tư thì nên tự mình đầu tư. Đừng để quá nhiều người biết đến, cũng như tự xây dựng cho mình một quy trình riêng. Đừng bị hiệu ứng đám đông gây ảnh hưởng tâm lý, hãy tách khỏi những group, nhóm về chứng khoán. Mặc khác mọi vấn đề xảy ra đều nằm ở quyết định của bạn, khi thất bại cũng không cần phải tranh cãi hay đổ thừa cho ai. Tự làm tự chịu, thế thôi!
Đó là 3 bài học lớn mà mình rút ra được sau một trải nghiệm không đáng nhớ trên thị trường chứng khoán.
Tư duy đầu tư chứng khoán hiện nay của Fito
Sau thất bại lần đó, mình không hề nghĩ đầu tư chứng khoán là xấu. Chỉ là do bản thân mình đã quá háo thắng, quá non dại và tham vọng khi chưa đủ kiến thức. Nên khi có được một công việc ổn định mình đã quay lại thị trường vào tháng 4 năm 2023. Với một tư duy đầu tư “Giá Trị”, một tư duy của thiên tài Warren Buffett.
Đầu tư “Giá Trị” là gì? Là bạn phải dành thời gian tìm kiếm một vài công ty niên yết trên thị trường “ăn nên làm ra”. Nếu công ty kinh doanh tốt, tiềm lực ngày một lớn mạnh. Thì họ tạo ra được nhiều “giá trị” và giá trị đó sẽ gửi về cho các nhà đầu tư. Hơn hết đầu tư giá trị là một con đường đầu tư dài hạn 5, 10, 20 năm và có khi là cả đời người. Để hiểu hơn, bạn có thể search từ khóa này trên mạng xã hội.
Và đây cũng là hình thức đầu tư phù hợp nhất cho các cá nhân. Bạn không phải tốn quá nhiều thời gian để nhìn bảng điện hay lướt sóng. Cứ để đó, xem nó như là một khoản dự phòng, tiết kiệm cho tương lai. Hơn hết là nhà đầu tư sẽ thoái mái hơn để làm các công việc khác.
Vậy Fito đầu tư chứng khoán như thế nào?
Hiện tại Fito có công việc, nên có thu nhập hằng tháng. Thì trong thu nhập ấy mình sẽ chia một phần nhỏ để đầu tư vào thị trường chứng khoán. Cụ thể là Fito sẽ chia mức thu nhập hàng tháng của mình như thế này. 40% cho tổng chi phí sinh hoạt trong tháng; 10% cho các cuộc vui ngoài lề; 15% đầu tư học tập; 15% cho đầu tư chứng khoán; 20% cho việc tiết kiệm – trong đó có 10% chuyển đổi cho bệnh tật).
Nhờ vậy nên mình sẽ không quá quan tâm đến khoản tiền trên thị trường. Không có nó thì mình vẫn có thể thoải mái mà trang trải cuộc sống. Mình sẽ tiếp tục như vậy trong 5, 10, 20 năm tới, vì mình tin rằng thị trường luôn luôn phát triển.
Đó là tư duy đầu tư chứng khoán của mình ở thời điểm hiện tại. Nếu các bạn cảm thấy nó không phù hợp thì có thể để lại bình luận để chúng ta cùng trao đổi. Hơn hết Fito hy vọng bài viết này sẽ hữu ích cho các bạn. Cảm ơn đã đọc đến đây.
Xin chào và hẹn gặp lại trong các bài viết khác! Đọc thêm
